Menu

Hoofdstuk 3 - Bodem

De bodem reguleert het vrijkomen van nutriënten voor gewassen, beïnvloedt de beschikbaarheid van water en zuurstof en de mogelijkheid voor gewassen om te wortelen. De boer heeft dus veel baat bij een goede bodemkwaliteit. Maar de ene bodem is de andere niet, het kan zware of lichte grond zijn, het kan wel of niet vruchtbaar zijn, meer of minder draagkracht hebben, makkelijke grond zijn of juist moeilijk te bewerken, het kan een ‘bonte grond’ zijn of uniform van samenstelling. Tal van fysische, chemische en biologische eigenschappen spelen een rol en het maakt dan ook nog uit hoe er in het verleden mee is omgegaan.

Opdrachten bij hoofdstuk 3

Inhoudsopgave
Onderstaande selectie van opdrachten sluit aan op hoofdstuk 3 van het boek ‘Natuurinclusieve landbouw in de praktijk’. Hierin komt het begrip bodemkwaliteit aan bod en de verschillen tussen bodemtypes. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal maatregelen die een positieve effect hebben op de bodemkwaliteit. Een uitgebreide opdrachtenlijst is ook beschikbaar.

Het complete leerboek Natuurinclusieve landbouw in de praktijk, maar ook de individuele hoofdstukken uit het boek zijn gratis online beschikbaar.

Opdracht 3.1 - De bodemkwaliteit hangt af van zes aspecten die onderling ook sterk samenhangen. Zet de zes aspecten in een cirkel en beschrijf met pijlen en woorden hoe de aspecten invloed op elkaar hebben.

Opdracht 3.2 - De bodemkwaliteit kan visueel beoordeeld worden aan de hand van een profielkuil. Bezoek met de klas twee verschillende percelen en graaf in beiden een profielkuil. Bekijk de bodemstructuur, het bodemleven en de beworteling en beoordeel de kwaliteit van de bodem aan de hand van het profiel (zie voor een eenvoudige methode de website van Goed Bodembeheer.

Opdracht 3.3 - Bekijk via de website boerenbunder.nl of bodemdata.nl welke bodemtypen bij de studenten thuis in de buurt te vinden zijn. Wat zijn de kenmerken van deze bodemtypen?

Opdracht 3.4 - Wat zijn de voor- en nadelen van het ploegen van de bodem?

Opdracht 3.5 - Breng in de winter een veldbezoek aan percelen met groenbemesters. Bekijk de beworteling van verschillende groenbemesters in het veld. Welke groenbemesters wortelen diep en welke wortelen juist intensief? Wat is het verschil?

Opdracht 3.6 - Bekijk het aaltjesschema. Op een perceel werd begin augustus de zomergerst geoogst. Volgend jaar wil je aardappels gaan verbouwen op het perceel. Je hebt de bodem laten analyseren op parasitaire aaltjes en vond een hoge aantallen Paratrichodorus pachydermus en Pratylenchus penetrans. Je wil deze aantallen terugdringen met een groenbemester. Welke groenbemester kies je en waarom?

Opdracht 3.7 - Wat gebeurt er in de bodem als grasland wordt gescheurd?

Uitgebreide opdrachtenlijst

Op zoek naar nog meer interessante opdrachten? Aanvullend op bovenstaande selectie kun je ook gebruik maken van de uitgebreide lijst opdrachten bij hoofdstuk 3.

Beeldmateriaal voor in de les

Speciaal voor docenten is er beeldmateriaal ontwikkeld, dat gebruikt kan worden in de lessen. Deze materialen zijn vrij te gebruiken, zolang afbeeldingen niet worden bewerkt en de copyright zichtbaar blijft. Uitleg bij de figuren is terug te vinden in het boek, in het bijpassende hoofdstuk.

Hieronder vind je een aantal voorbeelden van figuren die in de les gebruikt kunnen worden. Je kunt ook het Powerpoint-bestand zelf downloaden, waarin alle figuren uit hoofdstuk 3 te vinden zijn.

Meer informatie

Hieronder vind je extra informatie die aansluit bij dit hoofdstuk over de bodem.

3.1 Inleiding

3.3 Toepassing van compost

3.4 Vaste mest toepassen

3.5 Groenbemesters

3.6 Brede vruchtwisseling

3.7 Teelt van grasklaver

3.8 Leeftijd grasland verhogen

        Digitale leerboek Natuurinclusieve landbouw

        Bovenstaande opdrachten en lesmaterialen sluiten aan bij het boek ‘Natuurinclusieve landbouw in de praktijk’ voor HBO/MBO-docenten, studenten en boeren. Dit boek laat in 9 hoofdstukken zien welke maatregelen boeren kunnen treffen om natuurinclusief te werken, met de focus op akkerbouw en (melk)veehouderij. Het is gratis online beschikbaar.

        Download het complete leerboek

        Via Portaal Natuurinclusieve landbouw worden de individuele hoofdstukken aangeboden. Per hoofdstuk kunnen docenten opdrachten en beeldmateriaal downloaden om te gebruiken in de lessen. Maar het complete leerboek is ook gratis online beschikbaar.