Practoraat Natuurinclusieve landbouw & Ondernemend leren
Over het practoraat
Practor Ine Sturkenboom heeft zich afgelopen jaren bij Terra MBO ingezet voor het Practoraat Natuurinclusieve landbouw & Ondernemend leren. Op deze website vind je de resultaten en producten van dit practoraat. Op deze pagina het algemene verhaal over de resultaten van het practoraat en de doorontwikkeling. Via de onderdelen in het rechterblok kun je navigeren naar de specifieke resultaten.
Waarom een practoraat? Over de achtergrond lees je meer in het Practoraatsplan (2021), de poster met de opbouw van het practoraat, een video van Terra MBO (This is who we are) en een video over de ervaringen met strokenteelt van een akkerbouwer.
Poster
De tekening op het middenstuk van de poster beeldt uit dat alle vormen van landbouw samen de biodiversiteit boven en onder de grond bevorderen, de lessen geven die nodig zijn om voedsel te produceren en (landschap) te beheren waarbij de biodiversiteit toeneemt. Verschillende gebieden bieden verschillende kansen en uitdagingen, geven andere visies en verdienmodellen. Iedere vorm van landbouw die zijn best doet samen te werken met de natuur en deze te versterken, geeft inzichten: de een over het microbioom, de ander over opschaalbaarheid, de technische kant die de ecologische innovatie enorm kan helpen, de mogelijke gewassen, dieren die inspelen op de uitdagingen in de groene economie; gezamenlijk komen we verder, gezamenlijk meer (agro)(functionele) biodiversiteit. Dit betekent ook dat het effect heeft als er meer integraal geleerd wordt.
Bovenaan de poster staan met iconen de verschillende vormen van voedselproductie weergegeven. Dit is een overzicht van de meest bekende vormen. Natuurlijk komt daar nog van alles bij en bestaan er ook mengvormen van.
Dat staat weer in relatie tot de bruine pijl links van het middenstuk die aangeeft dat we, hoewel vaak genoemd “transitie”, met een practoraat willen werken aan een doorontwikkeling van de voedselproductie en beheer (landschap, stad, dieren, etc.) in balans met de ecologische grenzen. Dit, tegelijkertijd op een manier dat er ook voldoende eerlijk en gezond voedsel beschikbaar komt voor eenieder.
Onder het middenstuk van de poster is weergegeven hoe Terra in leerprocessen deze doorontwikkeling, die o.a. het leren hierin faciliteert, kan vormgeven en pakt daarin haar rol. Het leren in deze doorontwikkeling betekent bijvoorbeeld dat naast het leren van “kennis” en beroepsvaardigheden ook het (aan)leren van “ondernemende” vaardigheden. In deze doorontwikkeling zal het namelijk belangrijk zijn om te kijken naar mogelijkheden in de (gebiedsgerichte) doorontwikkeling waarbij creativiteit, ethisch en duurzaam denken, etc. steeds belangrijker wordt. Maar ook deze kansen vormgeven vraagt vaardigheden zoals bronnen (kennis, steun van anderen, banken, etc.) opzoeken waarbij de eigen “waarden” van de keuzes altijd meespelen. Vervolgens is er geen eenduidig antwoord maar pakken mensen op wat bij hen past, dienen in actie te komen, onderzoeken of het werkt, omgaan met risico’s, etc. Kortom, ondernemende vaardigheden in het leerproces aanleren geeft mogelijkheden om op de natuurinclusieve doorontwikkeling te anticiperen in het onderwijs. Het practoraat heeft dat in haar werkzaamheden meegenomen, vandaar dat het in de “voedingsbodem” meegenomen is.
Aan de linkerkant van de poster, in de groene strook, staan vijf iconen die de werkzaamheden van het practoraat weergeven. Het gaat over natuurinclusieve gerichte onderzoeksprojecten opzetten waarbij de student, de docent en partners in de regio leren. Dat is ook zo bij de icoon onderzoek, echter daar staan onderzoeken die een (overstijgende) richting geven in natuurinclusieve leerprocessen en (landbouw)praktijken. Het practoraat heeft netwerken opgebouwd om dit mogelijk te maken alsook om professionalisering van docenten daarbij op te pakken (naast het feit dat men ook leert bij de (onderzoeks)projecten). Ieder icoon staat voor deze werkzaamheden en wat we daarin gedaan hebben. Bij de digitale versie van de poster word je automatisch doorgeklikt naar desbetreffende werkzaamheden op Groen Kennisnet.
Video's
Ervaringen met strokenteelt in de praktijk in de Veenkoloniën
Groen Kennisnet
This is who we are
Terra MBO
Begonnen, doorstart en versterken
Het practoraat maakt een doorontwikkeling naar Regeneratief (rent)meesterschap waarbij een aantal initiatieven en opgepakte werkzaamheden vanuit het practoraat NIL nog doorlopen. We hebben het hierbij over lopende (onderzoeks)projecten en programma’s. Daarnaast is er ook het initiatief om focus en afstemming vorm te geven m.b.t. de practoraten binnen Terra, waarbij aanvullend op elkaar gewerkt wordt op een aantal kernactiviteiten en waarbij ieder practoraat vanuit zijn eigen insteek en expertise het onderwijs en de regio kan versterken.
Versterken Samenwerking Groene Practoren Terra
Terra is begonnen met het werken met practoraten. Enige ervaring is ondertussen opgedaan waarbij duidelijk is dat ieder practoraat een specifieke insteek heeft. Deze specifieke insteek wordt bepaald door inhoud (op thema’s), de processen verschillen (de een heeft meer onderzoek, de ander meer organiserend, toegespitst op professionalisering, etc.) de samenwerkende partners binnen een practoraat en de opgebouwde netwerken. Dit is ook van toepassing op de practoraten van Terra.
Tegelijkertijd werken de practoraten binnen de kaders van een organisatie met de doelstelling de onderwijskwaliteit met onderzoek en innovaties te verbeteren. Er zijn dus ook overlappingen met elkaar; zo doen de practoraten allen aan professionalisering van alle onderwijsprofessionals, doen aan onderzoek met wellicht overlappende thema’s, werken in gedeeltelijk dezelfde netwerken, delen een gezamenlijke visie, doen allen aan kennisuitwisseling etc.
Het versterken van de practoraten kan plaatsvinden door:
• Bundeling van Expertise waarbij waardoor duplicatie van werk en initiatieven wordt voorkomen en kan iedereen sneller profiteren van elkaars inzichten. Dat kan bijv. bij op te pakken projecten waarbij een onderzoeksproject vragen van meerdere practoraten kunnen beantwoorden;
• Gezamenlijk gebruik van middelen zoals apparatuur, subsidies, projectgeld, etc. Er is bij aanvragen van projecten wellicht veel winst te behalen qua tijd als aanvullende aanvragen worden gedaan, dit versterkt de slagkracht van het systeem;
• Efficiëntere Ontwikkeling en invulling van onderzoeksprogramma’s waarbij gedacht wordt aan aanvullende stappen in een bepaald onderzoek; Dat kan bijv. bij overlappende thema’s als breed ondernemerschapsonderwijs, whole
school approach, biodiversiteit etc. Het idee is heel bewust vanuit eigen expertise aanvullend te zijn op elkaar zodat “dubbel-lingen” van onderzoek en innovaties worden voorkomen;
• Focus op efficiëntere Ontwikkeling van Onderwijsprogramma’s waarbij gezamenlijk aan leermaterialen en programma’s ontwikkelt wordt die voldoen aan de behoefte van meerdere (onderwijs)instellingen i.p.v. dat eenieder zelf alles moet ontwikkelen. Dit maakt het systeem flexibeler en responsiever, verkort de ontwikkeltijd en
maximaliseert de impact op het onderwijs en de arbeidsmarkt;
• Gezamenlijk uitwisseling en afstemming lectoren-practoren;
• Sterker Netwerk en betere samenwerking met het werkveld door samen op te trekken in de relaties met het bedrijfsleven, overheden en andere stakeholders. Dit maakt kennis uitwisselen en projecten opstarten eenvoudiger en meer oplossend gericht naar het bedrijfsleven. Het vergroot de relatie met het werkveld en vergroot de slagkracht van projecten;
• Docenten, medewerkers en studenten kunnen gezamenlijk training en workshops volgens die door de practoraten georganiseerd worden. Dit verhoogt de samenhang en niveau van de professionaliseringsprogramma en voorkomt druk op de groep onderwijsprofessionals (teveel aan initiatieven professionalisering). Om bovenstaande te schetsen , de overlappingen en mogelijkheden tot grotere slagkracht en het voorkomen van druk op derden door meerdere practoraten binnen de onderwijsinstelling deze figuur.
Doorontwikkeling
Het practoraat maakt een doorontwikkeling naar Regeneratief (rent)meesterschap waarbij een aantal initiatieven en opgepakte werkzaamheden vanuit het practoraat NIL nog doorlopen. We hebben het hierbij over lopende (onderzoeks)projecten programma’s. Daarnaast is er ook het initiatief om focus en afstemming vorm te geven m.b.t. de practoraten binnen Terra waarbij aanvullend op elkaar gewerkt wordt op een aantal kernactiviteiten en waarbij ieder practoraat vanuit zijn eigen insteek en expertise het onderwijs en de regio kan versterken.
Vanuit het practoraat hebben er (onderzoeks)projecten plaatsgevonden (zie kennisbenutting practoraat), een aantal lopen nog en het practoraat is nog onderdeel van de Green Deal NIL Groen Onderwijs en heeft zitting in een werkgroep van het Collectief Natuurinclusief. Er zijn aanvragen ingediend. Nieuw ingediende aanvragen zijn hier niet benoemd.
- Duurzaam Leren en Innoveren; Landbouw- en Grondstoffentransitie in Zuidwest Drenthe (Terra MBO)
- Duurzaam Bodem- en Bodemwaterbeheer (Hogeschool Van Hall Larenstein)
- Groen Grond Infra-loonwerk als “Change Agent”? (Terra MBO)
- Green Deal Natuurinclusieve Landbouw Groen Onderwijs
- Collectief Natuurinclusief
Practoraat Regeneratief (rent)meesterschap
Voor dit nieuwe practoraat is een concept Practoraatsplan beschikbaar (75% versie) dat je hier alvast kunt bekijken.