GLB Pilot: Motiverend belonen in Salland

Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) 2023-2027 wil toekomstbestendig boeren mogelijk maken, natuur versterken en bijdragen aan een leefbaar platteland. Het beloont daarom agrariërs en plattelandsinitiatieven die bijdragen aan verbetering van klimaat en leefomgeving en vernieuwing van landbouwketen en -producten. Het GLB is één van de grootste posten op de Europese begroting. Jaarlijks komt er ongeveer 800 miljoen aan Europees geld richting Nederland om de landbouw en het platteland te ondersteunen en te ontwikkelen. Het geld wordt verdeeld over twee pijlers: de eerste pijler bevat o.a. de basispremie en eco-regeling, de tweede pijler bevat het agrarisch natuur- en landschapsbeheer en bedrijfsinvesteringen. Door heel Nederland, zijn er pilots uitgevoerd, om te onderzoeken hoe het nieuwe GLB aansluit bij de praktijk.

GLB-pilot: Motiverend belonen in Salland

In het project zijn 2 deelgebieden aangewezen. Bij Oxe/Bathmen waar een meer open landschap is en bij ’t Rozendael (Heino) waar een kleinschalig natuurhistorisch landschap is. In beide gebieden zijn bijeenkomsten gehouden en deelnemers geselecteerd. Concreet worden er in deze pilot voor 23 deelnemende agrarische ondernemers bedrijfsomgevingsplannen uitgewerkt. In deze plannen wordt het voor de boeren inzichtelijk welke inspanningen ze willen en kunnen doen in het kader van de GLB-doelen. In het teeltseizoen 2023 is er een start gemaakt met het experimenteren in veldmaatregelen.

De veldmaatregelen met deelnemende boeren zijn slechts een klein maar tevens essentieel onderdeel van deze GLB-pilot. De pilot is een Sallands project, geïnitieerd vanuit de boeren. Samen onderzoeken we welke stappen boeren kunnen zetten in duurzaamheid. Wat maakt het voor hen haalbaar om te verduurzamen en welke prikkels kunnen hen stimuleren? Naar het MKB wordt vooral gekeken als partij die ook een sleutelrol kan hebben in het (geldelijk) belonen van maatschappelijke diensten. Wanneer zijn marktpartijen bijvoorbeeld bereid om een bijdrage te leveren aan maatschappelijke doelen als klimaat, water, bodem, lucht en biodiversiteit? Binnen de pilot komen deze 2 groepen ondernemers (boeren en marktpartijen) met elkaar in contact.

Stapelen van beloningen

In Salland doen we dat in de GLB-pilot ‘Motiverend belonen in Salland’. In deze pilot werken we samen met externe projectleiders en proberen we inzicht te krijgen hoe beloningen voor inspanningen in het landschap (zoals agrarisch natuurbeheer) gestapeld kunnen worden met andere opgaven als water, klimaat, stikstof en biodiversiteit. Dat proberen we te koppelen aan andere financiële beloningen vanuit de private partijen als het Midden en Klein Bedrijf (MKB). We noemen dit ook wel stapelen van beloningen.

Onderdeel GLB-pilot

De veldmaatregelen met deelnemende boeren zijn slechts een klein maar tevens essentieel onderdeel van deze GLB-pilot. De pilot is een Sallands project, geïnitieerd vanuit de boeren en waarin we samenwerken met Stichting IJssellandschap, Landschap Overijssel en LTO Noord afdeling Salland. Naast de boeren wordt ook het regionale MKB een belangrijke doelgroep.

In de pilot wordt onderzocht welke stappen boeren kunnen zetten in duurzaamheid. Wat maakt het voor hen haalbaar om te verduurzamen en welke prikkels kunnen hen stimuleren? Naar het MKB wordt vooral gekeken als partij die ook een sleutelrol kan hebben in het (geldelijk) belonen van maatschappelijke diensten. Wanneer zijn marktpartijen bijvoorbeeld bereid om een bijdrage te leveren aan maatschappelijke doelen als klimaat, water, bodem, lucht en biodiversiteit? Binnen de pilot komen deze twee groepen ondernemers (boeren en marktpartijen) met elkaar in contact.

Met de geleerde lessen willen de samenwerkende partijen een bijdrage leveren aan een motiverende en duurzame beloningssystematiek voor maatregelen op boerenbedrijven. De pilot is eind 2022 gestart en zal lopen tot eind 2024. De experimentele veldmaatregelen vinden over twee teeltseizoenen plaats. Parallel daaraan lopen de gesprekken met de marktpartijen om zo samen op pad te gaan naar een nog duurzamer landbouwsysteem in Salland.

Meer informatie over dit project bij Juliëtte Huis in ’t Veld.

Bij dit project is sprake van steun vanuit ELFPO

Samenwerkingspartners: Stichting IJssellandschap, LTO Noord Salland, Landschap Overijssel, Kostbaar Salland