Het landschap weer in balans
Onderwerp
landschap, geschiedenis
Interessant voor
boeren, beleidsmakers, adviseurs
Groen Kennisnet Webinar: Vooruit met Landschapsgeschiedenis
Bron: Groen Kennisnet
“Verandering is niet goed of slecht, maar hoort bij het landschap,” stelde Arjan Conijn, postdoc bij Rijksuniversiteit Groningen. In een tijdlijn liet hij zien hoe ook onze ideeën over het landschap door de eeuwen heen continu veranderde. Zijn pleidooi is om niet te kiezen tussen natuur of landbouw, maar te zoeken naar herkenbare combinaties die passen bij de identiteit van een gebied.
“Het gaat [bij landschapsherstel] niet om het jaar waar je naartoe terug wilt, maar dat je teruggaat naar een situatie waar het systeem in balans is.”
Landgoed Twickel
Met weinig oog voor de cultuurhistorie zijn tijdens ruilverkavelingen veel houtwallen en graften in Nederland verdwenen. Gertjan Sengers toonde hoe bij Landgoed Twickel onder de GLB Pilot: BOER-EN-LAND-GOED houtwallen en kruidenrijke stroken worden hersteld. “Boeren doen mee als je lokale kennis inzet en eerlijk beloont,” vertelde hij. Door juiste ambassadeurs uit de streek aan tafel te zetten ontstaat in zijn ervaring verrassend snel draagvlak. De mooie fotobewerkingen van landschappen waarop de landschapselementen in het bestaande landschap zijn toegevoegd helpen ook om de mensen enthousiast te krijgen.
De rol van de boer
“Als je het hebt over boeren, dan heb je het over mensen die iedere dag in dat landschap zijn. Boeren kennen hun bodem als geen ander,” benadrukte Vera Santing van Stimuland. “Als je gaat meten wat landschapselementen bijdragen, versterkt dat het enthousiasme,” legde ze uit. Tegelijk waarschuwde Santing dat onduidelijk beleid en wisselende financiering dit enthousiasme kunnen temperen. Het onzekere beleid ziet ze terug in het buitengebied. “Wat gebeurt er nou echt in het landschap? De verschuiving van melkvee naar akkerbouw heeft onbedoeld een impact op het landschap.”
Geen blauwdrukken
Landschapselementen vormen belangrijke bouwstenen voor een toekomstbestendig platteland. Kennis van dijken, houtsingels en veldpatronen versterkt lokale identiteit en samenwerking. De sprekers benadrukten: geen blauwdrukken, maar maatwerk per regio. Integrale projecten waarin landbouw, natuur en erfgoed elkaar versterken laten zien dat het kan. Het landschap dat wij over twintig jaar zien, is het resultaat van de keuzes die we vandaag maken.
Werkplaats GLB
Hoe ziet het landschap van de toekomst eruit? Welke rol speelt het landschap in het verdienmodel van boeren en boerinnen? En hoe draagt het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) hieraan bij? Tijdens de zesde Werkplaats Netwerk Platteland op 21 november 2025 brengen we verschillende perspectieven samen en verkennen we hoe het GLB het landschap van de toekomst kan ondersteunen.